De Raad voor Cultuur wil de huidige regionale media radicaal omvormen tot 'contentfabrieken', regionale journalistieke coöperaties waarin ook publiek-private samenwerking plaatsvindt. "Als regionale media op de huidige voet verder gaan, graven zij hun eigen graf", schrijft een focusgroep van de raad in een rapport dat op 27 maart jl is gepubliceerd.

De Raad voor Cultuur is een adviesorgaan van de regering op het gebied van kunst, cultuur en media. Ze deed onderzoek naar de toekomst van de publieke omroep in ons land. De positie van de regionale media werd daarbij apart bestudeerd door een focusgroep. Deze is ervan overtuigd dat de huidige structuur van zelfstandig opererende kranten en publieke omroepen in de regio niet toekomstbestendig is. Ze noemt dat zelfs een groot probleem voor het goed functioneren van een democratische samenleving: "Want daarvoor moet er in de regio volgens de onderzoekers voldoende massa aanwezig zijn om burgers te voorzien van een gevarieerd en informatief nieuwsaanbod."

Industriële aanpak contentfabriek
Als oplossing adviseert de focusgroep in regio's journalistieke coöperaties op te richten, populair 'contentfabrieken' genoemd. Daarbij moet volgens de opstellers worden gedacht aan een meer industriële aanpak van nieuws maken, waarbij complete 'nieuws'-producten en ook 'halffabrikaten' worden gemaakt. Die laatste zijn dan bedoeld voor andere afnemers zoals lokale media en organisaties. Want het meest opmerkelijk is dat de onderzoekers binnen de contentfabrieken samenwerking voorzien van regionale en lokale omroepen, regionale dagbladen, huis-aan-huisbladen, zelfstandige journalisten en bloggers, maar ook publieke organisaties, culturele en onderwijsinstellingen en bedrijven. Zij zouden allen deel moeten kunnen uitmaken van de regionale journalistieke coöperatie.

Experimenten en nader onderzoek
De raad is voorstander van publiek-private samenwerking, innovatie en journalistieke experimenten binnen de coöperaties. Zo stelt zij onder andere: "Wil een gemeente worden bediend door een coöperatie, dan kan zij de subsidie voor de lokale omroep in de kas storten en krijgt ze in ruil hiervoor professionele lokaalgerichte verslaggeving." Maar tegelijkertijd is er ook het besef dat er aan het delen van content ethische, journalistieke en juridische grenzen zijn die nog verder onderzocht moeten worden. En dat voor de voorstellen voor coöperatieve samenwerking wet- en regelgeving zal moeten worden aangepast, name daar waar het gaat om de publiek-private samenwerking.

Niet meer provinciaal
Indeling van journalistieke samenwerking per provincie, zoals dat op dit moment veelal het geval is, zien de onderzoekers daarbij overigens niet zitten. Een samenhangend sociaal cultureel gebied ligt volgens hen veel meer voor de hand om goed te kunnen voorzien van nuttige informatie. Binnen een journalistieke coöperatie moeten bovendien zogenaamde 'streekteams' komen, die lokale gemeenschappen van nieuws voorzien. In Noord-Brabant experimenteren dagblad BN DeStem en Omroep Brabant al met een coöperatieve opzet. Ook in Limburg en Twente zijn plannen voor dergelijke experimenten, zo meldt de raad. RTV Utrecht laat in een reactie weten al krachten te bundelen in haar mediacentrum aan de Hengeveldstraat en op sommige vlakken samen te werken met lokale omroepen.

Het volledige rapport van de Raad voor Cultuur is hier te vinden