Alleen een droomhuwelijk kan de verkiezingscampagne van Mark Rutte nog redden. Dat was één van de conclusies tijdens de bijeenkomst van communicatiestrategen op dinsdagavond 14 november. Zij waren bijeen in het Utrechtse stadhuis en hielden de communicatiestrategie van de verschillende politieke partijen tegen het licht. Een gebrek aan volgroeidheid van persoonlijke karakters van de lijsttrekkers – met uitzondering van SP-leider Jan Marijnnissen – nekt de huidige verkiezingsstrijd.

Bij lijsttrekkers wordt daarnaast verkramping geconstateerd bij het naar voren brengen van standpunten. De angst om iets verkeerd te zeggen, overheerst. Zeker met de wetenschap dat één verkeerde uitlating – al dan niet met hulp van spindocters – een lange echo in verschillende media heeft.

De verkiezingsstrijd mist de juiste emotie die gaat over onderwerpen die kiezers echt bezighouden. Partijen slagen er vrijwel niet in deze emotie op de juiste manier te reflecteren naar hun potentiële achterban. Daarom spreken de campagnes niet aan.

Hoewel Wouter Bos alom wordt gezien als in potentie de beste communicator, slaagt hij er nu niet in dat talent te verzilveren. Bos heeft geen duidelijk gezicht, terwijl anderen dat wel hebben (bijvoorbeeld Marijnissen met het minimabeleid en Balkenende met normen en waarden), vinden de strategen. Balkenende wordt weinig eigen communicatiekracht toegedicht, maar doordat Balkenende wel consequent zichzelf blijft, heeft hij voor de kiezer een streepje voor op directe concurrent Bos: het ‘What you see is what you get’-effect, volgens de deskundigen.

PvdA-leider Bos heeft ook geen goed antwoord op de negatieve campagnestrategie van het CDA, dat eerst tweede man Verhagen in de arena stuurt om Bos zwart te maken en vervolgens Balkenende naar voren schuift om de brave borst uit te hangen. Maar ondanks deze constatering hebben veel communicatiestrategen lof voor de sluwe manier van campagne voeren door het CDA. Vooral vanwege de eenvoudige boodschap die wordt uitgedragen: ‘het goed gaat in Nederland’. Een simpele ‘soundbite’ voor de kiezer, die consequent wordt herhaald en makkelijk communiceert. Niet gehinderd door enige inhoud.

VVD-leider Rutte ten slotte heeft in het begin van zijn campagne volgens veel strategen cruciale fouten gemaakt door met uitlatingen over zijn moeder en zijn voorkeur voor tv-presentatrice Sacha de Boer, zichzelf neer te zetten als een puber. Het enige dat de VVD nog kan helpen aan electorale winst, is een droomhuwelijk van Rutte op de dag voor de verkiezingen. Waarbij hij en zijn vrouw stemmen als huwelijkscadeau vragen..

Foto: Mark Rutte met zijn vriendin Petra van Hemert tijdens Prinsjesdag 2005.